انجمن فرهنگي و همبستگي هزاره هاي افغانستان از بيست و هشتمين سالياد شهادت، شهيد وحدت ملي استاد عبدالعلي مزاري، در شهر ترابزون تجليل به عمل آورد. استادان دانشگاه ها، تحليل گران، محققين، محصلين و مهاجرين از شهر های مختلف از اشتراک کننده گان اين برنامه بودند. برنامه با اداي احترام به شهداي راه آزادي و جانباخته گان حادثه زلزله اخير در کشور ترکيه آغاز گرديده و پس از قرائت قرآن عظيم الشأن با سخنان محمد گل رئيس انجمن فرهنگي و همبستگي هزاره هاي افغانستان افتتاح گرديد.

در ابتداي برنامه زخمي ها و آسيب ديدگان حادثه دلخراش مکتب سيد الشهدا و مرکز آموزشي کاج به روي صحنه آمده با اشتراک کنندگان آشنا گرديده و صحبت هاي خود را ايراد نمودند. در ادامه برنامه داکتر مرتضي صارم در رابطه به «کوچ هاي اجباري و تغيير ساختار جغرافيايي در افغانستان» صحبت نمود. او پس از بررسي کوتاه تاریخچه کوچهاي اجباري هزاره ها و ساير اقوام ترک در افغانستان گفت؛ «اقدامات طالبان براي بيجا سازي مردم ترک از سرزمين آبايي و اجداديشان در افغانستان زود تر از آنچه انتظار مي رفت آغاز گرديده و زنان در خانه هايشان زنداني شده اند. ادامه اين وضعيت باعث فاجعه بشري گرديده و ونهاد هاي بين المللي در اين زمينه متأسفانه سکوت اختيار نموده اند.»

پس از صحبت هاي افتتاحيه، گفتماني با رياست پروفسور داکتر بلگيهان آتسز کوکداع و عضويت پروفسور دکتر مشکوره يلماز، داکتر بابک جوانشير، داکتر آصف مبلغ و استاد سيد فاضل سنچارکي آغاز گرديد. اعضاي گفتمان در رابطه به «ويژگي هاي شخصيتي شهيد عبدالعلي مزاري، تارخچه ترک هاي افغانستان، وضعيت زنان در افغانستان و تحليل وضعيت هزاره ها بعد از استاد مزاري» پرداخته در اين ارتباط صحبت هاي ارزنده و قابل تأملی را ايراد نمودند.

در ادامه، صحبت هاي استاد محمد گلزاري، پژوهشگر مسائل قوميت به صورت ويديو به نشر رسيده برنامه با اجراي برنامه های متنوع توسط کمیته های انجمن، مقالات، شعر و موسيقي محلي هزارگي ادامه يافت.

در اخير اين برنامه محترم محمد گل با تقدير از اساتيد دانشگاه ها، مهاجرين و تمامي اشتراک کننده گان، زخمي ها و آسيب ديدگان حادثه کاج و مکتب سيد الشهدا را مورد نوازش و تقدير قرار دادند.

قابل ياد آوري است که سالگرد استاد شهيد در زماني برگزار مي گردد که افغانستان يک بار ديگر در چنگال ظلم و استبداد سقوط نموده، کوچ هاي اجباري مردم ترک به شدت جريان داشته و زنان از حقوق خود محروم شده و در خانه ها زنداني گرديده اند.

قرار است تا گزارش مکمل اين برنامه، متن سخنراني ها و صحبت هاي گفتمان به زودي توسط بخش رسانه هاي انجمن ترتيب و به زبان هاي ترکي، فارسي و انگليسي به نشر برسد.