این پژوهش با هدف بررسی چندبُعدی شرایط زندگی، تجربیات امنیتی، دسترسی به خدمات، وضعیت اقتصادی و دلایل افزایش تمایل به ترک ترکیه از مسیرهای غیرقانونی در میان مهاجران افغانستانی و ایرانی ساکن ترکیه انجام شده است. مطالعه با رویکرد ترکیبی (Mixed-Methods) و از طریق نظرسنجی آنلاین با ۱۹۳ شرکت‌کننده، سه جلسه فوکس‌گروپ با مهاجرین ساکن در ترکیه و پنج مصاحبهٔ عمیق با افرادی که طی سال‌های اخیر ترکیه را از مسیرهای ناامن ترک کرده‌اند، انجام شده است. تحلیل داده‌های کمی و کیفی نشان می‌دهد که مهاجران با مجموعه‌ای از چالش‌های ساختاری و درهم‌تنیده مواجه‌اند که وضعیت زندگی آن‌ها را به سطح «بقا» کاهش داده است.

یافته‌ها نشان می‌دهد که بی‌ثباتی و بلاتکلیفی قانونی، از جمله طولانی‌شدن روند رسیدگی به پرونده‌ها، افزایش موارد رد پرونده و پیامدهای گستردهٔ آن بر دسترسی به درمان، آموزش و کار، محور اصلی آسیب‌پذیری مهاجران است. حدود ۹۰ درصد پاسخ‌دهندگان فاقد مجوز کار هستند و اکثراً در بازار کار غیررسمی با دستمزدهای پایین و استثمار فعالیت می‌کنند. تبعیض اجتماعی و نژادپرستی در محل زندگی، مکتب و محیط کار به‌طور گسترده گزارش شده و برای بخشی از مهاجران حس طردشدگی عمیق ایجاد کرده است. ضعف دسترسی به خدمات درمانی، مشاوره حقوقی و نهادهای حمایتی، در کنار کاهش منابع نهادهای جامعه مدنی از سال ۲۰۲۳، موجب شده است بسیاری از افراد در مواجهه با مشکلات روزمره عملاً بدون پشتیبانی بمانند.

تحلیل کیفی نشان می‌دهد که تصمیم به خروج از ترکیه از مسیرهای غیرقانونی نه محصول میل به اروپا، بلکه نتیجهٔ بن‌بستی ساختاری متشکل از فشارهای اقتصادی، ترس از بازداشت و دیپورت، تبعیض، ناامنی، نبود چشم‌انداز آینده و فقدان امکان بازگشت امن به افغانستان و یا ایران است. در این شرایط، مسیرهای ناامن برای بسیاری از مهاجران به «آخرین راه باقی‌مانده» تبدیل شده است. این پژوهش بر ضرورت بازنگری سیاستی، بهبود سازوکارهای حمایتی و تقویت دسترسی مهاجران به خدمات اساسی تأکید می‌کند.

 

 

از اینجا دانلود کنید